Anno 1625

Tijdens de plenaire bijeenkomst volgende week zijn we te gast in de Domtoren. Speciaal voor ons zal stadsbeiaardier Malgosa Fiebig op het carillon spelen. Ook zal zij vertellen over haar vak en de rol van muziek in de publieke ruimte.

Het carillon van de Dom speelt al eeuwen een rol in de Utrechtse publieke ruimte. In 1625 werd jonkheer Jacob van Eyck tot beiaardier van de Dom benoemd. Het carillon was in die tijd nog eenvoudiger en minder zuiver dan nu. Van Eyck was een van de mensen die in deze periode de kennis over het stemmen van klokken tot nieuwe hoogten bracht. Als klokkendeskundige had hij tot ver buiten de Nederlanden een goede naam. Ook had Van Eyck een fantastisch gehoor waar zelfs Descartes in een brief melding van maakte.

Jonkheer Jacob van Eyck werd waarschijnlijk rond 1590 geboren in Heusden. Van zijn adellijke titel had hij maar beperkt plezier – hij behoorde tot de verarmde tak van de familie. Van Eyck was blind, zover bekend al sinds zijn geboorte, maar eigenlijk is er maar weinig bekend over de eerste dertig jaar van zijn leven. In 1625 werd hij zoals eerder vermeld beiaardier van de Utrechtse Dom.

Van Eyck breidde zijn activiteiten in Utrecht al snel uit. Hij werd ook beiaard van het stadhuis, de Jacobikerk en de Janskerk. De Janskerk en diens standplaats, het Janskerkhof, speelden nog op een andere manier een belangrijke rol in het muzikale leven van Van Eyck. Naast een uitstekende beiaardier was hij namelijk ook een begenadigd blokfluitist. Het is ook als blokfluitist en in het bijzonder als componist voor de blokfluit dat Van Eyck anno 2017 nog het vaakst herinnerd wordt.

Het Janskerkhof was in de tijd van Van Eyck nog een park. In de zomer flaneerden de mensen daar ’s avonds over de paden onder het genot van blokfluitmuziek. Het was Van Eyck die op de fluit speelde. De virtuoze stukken die hij speelde zijn bewaard gebleven in de bundels Der Fluyten Lust-hof. Vandaag de dag is deze bundel nog steeds de ‘Bijbel’ voor blokfluitisten. Luister hier naar Der Fluyten Lust-hof.

In de KB bevindt zich een eerste druk van Der Fluyten Lust-hof, lees hier meer en bekijk de afbeeldingen.

Copyright foto Domtoren: Ralf Roletschek